Harmonik formasyonlar: Gartley, Gartley Butterfly, Crab, Bat, Shark, Three movements, ABCD ve Cipher (2025)

Harmonik formasyonlar mı? Hartley mi? Demek ki kârlı işlem için artık klasik Price Action formasyonları yeterli değil mi? Öyleyse bu sık ağaçlı ormana dalıp orada Kelebekler, Yengeçler (Crab), Yarasalara (Bat) ve Köpekbalıklarına (Shark) mı bakacağız! Kolay kazanç devri bitti dostlar (önceki dersler “kolay” sayılabilirse tabii). Çocukları ve hassas kişileri ekranlardan uzak tutun! Beyninizi kesinlikle zorlayacak bir konuya başlıyoruz.

Harmonik formasyonlar ticarette

Harold Hartley, “Profiting in the Stock Market” adlı kitabında harmonik formasyonların temelini attı. Bu kitapta, Gartley Formasyonu olarak bilinen beş noktalı bir model fikrini ortaya koydu. Daha sonra Larry Pesavento, Fibonacci seviyelerini ekleyip formasyonun temel kurallarını “Fibonacci Ratios and Pattern Recognition” adlı kitabında açıklayarak bu modeli daha da geliştirdi.

Sadece Larry Pesavento’nun değil, birçok yatırımcının da harmonik formasyonlar üzerinde emeği vardır. Bunlardan biri, “Harmonic Trading” kitabının yazarı Scott Carney’dir ve Crab, Bat ve Shark gibi formasyonlar ona aittir.

Harmonik formasyonlar, geometrik şekil fikrinin Fibonacci seviyeleriyle bütünleştirilmiş bir uzantısıdır ve fiyatın dönüş noktalarını daha doğru belirlemeye yarar. Temel amaç hâlâ aynıdır – fiyatın gelecekteki hareket yönünü tahmin etmek. Ancak işleyiş şekli değişmiştir; artık formasyonlar, yalnızca soyut şekiller değil, matematiksel olarak doğrulanmış modeller olarak karşımıza çıkar. Bu modeller, altın oran (1.618) kavramına dayandığı için doğru harmonik formasyonları bulmak ve olası fiyat hareketini belirlemek kolaylaşır.

Harmonik formasyonlar, klasik teknik analiz formasyonlarından farklı olarak, yatırımcının ancak kusursuz Fibonacci uyumu olan yapıların oluşmasını beklemesini gerektirir. Eğer herhangi bir dalga ideal değerleri karşılamıyorsa model atlanır. Bu bekleyiş çoğu zaman değiyor; çünkü tam oluşmuş harmonik formasyonlar işlemde oldukça iyi sonuçlar verebilir.

Tabii ki bu formasyonları aramak her işlemde %100 sonuç garantisi vermez; ancak uzun vadede yatırımcının bakiyesi üzerinde olumlu bir etki yapma olasılığı yüksektir. Tıpkı diğer tüm ticaret sistemlerinde olduğu gibi, risk yönetimine özellikle dikkat edilmelidir. Harmonik formasyonlar Forex piyasasında kendilerini çok iyi gösterir; ancak İkili Opsiyonlar için de kullanılabilir—kâr oranı biraz düşük olsa da yine de kazanç potansiyeli vardır.

Harmonik formasyonların büyük avantajı, her zaman diliminde (time frame) işlem yapmaya elverişli olmalarıdır. Örneğin M1 veya M5 grafikte bir formasyonun oluşması onlarca dakikadan birkaç saate kadar sürebilirken, günlük (D1) grafiklerde bu birkaç ayı bulabilir. Tamamen yatırımcının tercihine bağlıdır. Yüksek zaman dilimlerinde oluşan formasyonlar elbette daha güvenilirdir; ama sinyal sayısı daha az olacaktır.

Harmonik formasyonları tanımlama

Harmonik formasyonlar kolay bir konu değildir ve her yatırımcı bunları grafikte göz kararıyla tespit edemeyebilir. Temel harmonik formasyonlar (butterfly, crab, bat, shark, cipher) 5 önemli noktadan oluşur ve ABC ya da ABCD yapısını içerir. Fiyattaki dalgalanmalar birbirine bağlıdır ve temel harmonik katsayılara göre şekillenir.

Her formasyon, M veya W harfi şeklinde görünür. Beş noktalı yapının oluşumu genel olarak şöyledir:

• X – Formasyon oluşumunun başladığı nokta
• XA – İlk güçlü dalga (impuls)
• AB – İlk dalganın ardından gelen düzeltme (geri çekilme)
• BC – XA ile aynı yönde ilerleyen ikinci impuls dalga
• CD – Son düzeltme dalgası

Harmonik ilişkiler, dalgaların düzeltici mi genişleyici mi olduğunu belirler – formasyonun hangi tipte olacağı bu ilişkilere göre şekillenir. Ancak her formasyonda ABC yapısı mutlaka oluşur; bu, tüm diğer formasyonların mantığını anlamayı da kolaylaştırır.

Örneğin, teknik analizdeki “Ters Omuz-Baş-Omuz” formasyonu (trend dönüş formasyonu) da harmonik bir formasyon olabilir. Bunu sağlayan, başın sol omuzun 1.618 Fibonacci seviyesinde olması ve sağ omuzun da başın 0.618 seviyesinde oluşmasıdır. Bu bakış açısı, hem formasyonu anlamayı hem de doğru giriş noktasını tespit etmeyi kolaylaştırır:

Harmonik formasyonlar ve Fibonacci seviyeleri

Fibonacci seviyeleri, harmonik formasyonları fiyat grafiğinde tespit etmede kullanılan en önemli araçlardandır. Kişisel olarak Meta Trader 4 terminalini kullanıyorum—ihtiyaç duyulan tüm ayarlar mevcut ve oldukça kullanışlı.

Öncelikle, harmonik formasyonları aramaya başlamadan önce Fibonacci seviyelerini doğru şekilde ayarlamak gerekir. Aşağıdaki ek seviyeleri eklemelisiniz:

• 0.786
• 0.886
• 1.13
• 1.272
• 1.414
• 2.0
• 2.4
• 3.618

Bu seviyeler, Fibonacci dizisinden değil, türetilmiş katsayı hesaplamalarından elde edilir. Örneğin:

• 0.382 = 1 – 0.618
• 0.786 = 0.618’in karekökü
• 0.886 = 0.786’nın karekökü veya 0.618’in dördüncü dereceden kökü
• 1.13 = 1.618’in dördüncü dereceden kökü veya 1.27’nin karekökü
• 1.27 = 1.618’in kökü
• 1.414 = 2’nin karekökü
• 2 = 1 + 1
• 2.24 = 5’in karekökü
• 2.618 = 1.618’in karesi
• 3.618 = 1 + 2.618

Bu seviyeleri Fibonacci aracına eklemek için grafiğe Fibonacci çizgilerini uygulayıp, ardından iki kez tıklayarak “Fibo properties” menüsünü açın:

Sonra “Fibonacci Levels” sekmesine girerek gerekli seviyeleri ekleyin ve “Ok” tuşuna basın:

ABCD harmonik formasyonu

ABCD (veya AB=CD) harmonik formasyonu, en basit modellerden biridir. Ancak yine de başlangıçta kafa karıştırıcı olabilir. Üç dalgadan oluşur: AB, BC, CD. AB ve CD dalgaları aynı yönde ilerlerken, BC düzeltme dalgasıdır.

ABCD formasyonu bir dönüş (reversal) modelidir. Yani oluşum tamamlandığında fiyatın yön değiştirmesi beklenir. D noktasına ulaşıldığında genellikle yükseliş veya düşüş yönünde bir pozisyon açılır.

ABCD formasyonunun temel özelliği, AB ve CD bacaklarının birbirine simetrik olmasıdır. Grafikte “N” harfine benzer:

Hem yükseliş (bullish) hem düşüş (bearish) ABCD formasyonu bulunur. Yükseliş formasyonundan sonra fiyatın aşağı yönlü dönmesi, düşüş formasyonundan sonra da fiyatın yukarı yönlü dönmesi beklenir. Yükseliş formasyonu iki yükselen tepeye, düşüş formasyonu ise iki alçalan dip noktasına sahiptir.

ABCD formasyonunun oluşumu:

• AB dalgası formasyonun başlangıcıdır.
• BC dalgası, genellikle 0.382 ile 0.886 Fibonacci seviyeleri arasında bir geri çekilmedir. İdeal olanı 0.618 seviyesidir.
• C noktasında fiyat tekrar AB dalgasıyla aynı yöne hareket eder. D noktası, BC dalgasının 1.13 ile 2.618 seviyeleri arasına denk gelmelidir.

ABCD formasyonunun simetri kuralı, AB ve CD bacaklarının yaklaşık olarak eşit mesafede ve sürede olmasıdır. Gerçekte her zaman mükemmel eşitlik olmaz; yine de ciddi bir oransızlık oluşmuyorsa model geçerli sayılabilir.

Şimdi pratikte bakalım. Önce ABC noktalarını buluyoruz. Bizi ilgilendiren, fiyat hareketi ve AB dalgasından sonra gelen BC geri çekilmesidir:

BC düzeltmesi 0.618 seviyesinde tamamlandı ve fiyat düşüşe devam etti. Şimdi D noktasını belirlememiz gerekiyor – bu nokta, BC dalgasının 1.13 ile 2.618 seviyeleri arasında kalmalıdır. Ancak BC düzeltmesi 0.618’de bittiğine göre simetriyi sağlamak (AB=CD) açısından D noktasını 1.618 genişleme seviyesinde beklemek mantıklıdır:

Bu örnekte, harmonik ABCD formasyonu oluştu ve D noktası 1.618’de ortaya çıktı; buradan yukarı yönlü işlem açılabilir.

Peki BC düzeltmesi başka bir değerde bitmişse ne yapılmalı? Harmonik formasyonlarda şu kurallara dikkat edilir:

• BC düzeltmesi 0.786 seviyesindeyse, D noktasını BC genişlemesinin 1.272 seviyesinde arayın.
• BC düzeltmesi 0.886 seviyesindeyse, D noktasını BC genişlemesinin 1.13 seviyesinde arayın.
• BC düzeltmesi 0.382 seviyesindeyse, D noktasını BC genişlemesinin 2.618 seviyesinde arayın.
• BC düzeltmesi 0.618 seviyesindeyse, D noktasını BC genişlemesinin 1.618 seviyesinde arayın.

D noktasından sonraki fiyat geri dönüş gücünü ölçmek için AD hareketinin tamamına Fibonacci seviyeleri uygulanır ve minimum 0.382 düzeltmesi, ideal olarak da 0.618 düzeltmesi beklenir. Ayrıca A ve C noktalarının seviyeleri de olası dönüş alanı olarak izlenebilir:

Gördüğünüz gibi fiyat, 0.382’ye bile varmadan döndü; bu da piyasada %100 garantili strateji olmadığının başka bir kanıtıdır. Ancak İkili Opsiyonlar’da (İkili Opsiyonlar) sadece fiyat yönünün bilinmesi yeterli olduğu için bu kadar küçük bir geri çekilme bile kazanç sağlayabilir.

Harmonik formasyonların özeti şudur: Doğru oranda ve simetrik şekilde oluşan modeli bulursanız, D noktasında çoğu zaman başarılı bir işlem fırsatı yakalarsınız. Eğer formasyonun ölçüleri tutmuyorsa, işlemi atlamak daha iyidir.

Harmonik ABCD formasyonunu doğru şekilde nasıl işlemeli

ABCD formasyonunu şöyle özetleyelim:

• Grafikte üç nokta ABC’yi belirleyin: AB dalgası (trend impulsu) ve ardından gelen BC düzeltmesi.
• BC düzeltmesinin boyutunu ölçün. Bu geri çekilmenin 0.382 ile 0.886 seviyeleri arasında olması gerekir.
• D noktasını belirleyin. Bunun için B noktasından C noktasına Fibonacci seviyelerini gerin ve B noktasının karşısına, BC düzeltme seviyesine denk gelen değeri koyun. Örneğin BC düzeltmesi 0.618 ise, B noktasını 0.618’e hizaladıktan sonra D, 1.000 seviyesine denk gelecektir (AB=CD simetrisi).
• D noktasından sonraki fiyat hedeflerini belirleyin. A noktasından D noktasına Fibonacci seviyeleri gerin. En yakın hedef 0.382 veya 0.618 seviyesidir. Daha uzak hedefler, A ve C noktalarıdır.
• Mümkünse D noktasına bekleyen emir koyun, çünkü fiyat D noktasında önceki dalgaya zıt yönde hareket edecektir.
• Forex için: Stop loss, D seviyesinin hemen ötesine konur.

Gartley formasyonu – doğru tanım ve kullanım

Gartley harmonik formasyonu, bir trend düzeltmesi sırasında oluşan ve trendin devam etme ihtimalini gösteren bir modeldir. Yükseliş formasyonu (bullish), yükselen trendi; düşüş formasyonu (bearish) ise düşen trendi devam ettirir. ABCD yapısı, fiyatın ana trende karşı yaptığı düzeltmeyi temsil eder ve D noktasında işleme girilir.

Gartley, grafikte “M” veya “W” harfine benzeyen bir yapıya sahiptir. Yükseliş modelinde “M”, düşüş modelinde “W” veya ters “M” şeklinde görülebilir. İlk bakışta bu harf formunu fark ettiğinizde, sonraki adım Fibonacci seviyeleriyle doğrulama olmalıdır.

Olası bir Gartley formasyonu gördüğünüzde, ABCD (AB=CD) yapısını doğrulayın ve XA adını verdiğimiz ek bacağı (en uzun bacak) tespit edin. XA yükseliş yönündeyse bullish, düşüş yönündeyse bearish bir Gartley bekleyebiliriz.

İlk kontrol B noktasınadır. X’ten A’ya Fibonacci uygulayın, B noktasının 0.618 seviyesinde olduğunu göreceksiniz. Bu seviye, Gartley veya Crab formasyonuna işaret edebilir. Diğer formasyonlarda düzeltme daha farklı seviyelerde oluşur. Ayrıca B noktası, X’in altına düşmemeli veya üstüne çıkmamalıdır (aksi halde formasyon bozulur).

Sonraki adımda C ve D noktalarının oluşacağı alanları belirleriz:

• C noktası, AB bacağının 0.382 – 0.886 seviyeleri arasında olmalıdır. C noktası trendin tekrar değiştiği yerdir. Yükseliş formasyonunda (M) C noktasında fiyat tekrar düşecek, düşüş formasyonunda (W) fiyat tekrar yükselecektir. İdeal aralık %0.618-0.786’dır.
• D noktası, BC genişlemesinin 1.272 – 1.618 seviyeleri arasında olmalıdır. Ayrıca, X’ten A’ya çizilen Fibonacci’de de 0.786 seviyesi veya altındadır. B noktası gibi D de X’in ötesine geçmemelidir.

Son olarak, D noktasının XA bacağındaki 0.786 (veya civarındaki) seviyede oluşup oluşmadığını kontrol ediyoruz:

D noktası onaylandığında, düşüş yönlü (resimdeki gibi) bir Gartley formasyonu görebilirsiniz. Bu durumda D noktasında ana trend yönünde (burada aşağı) işleme girilir.

Hedefler için A noktasından D noktasına Fibonacci çizgisi çekilir. En yakın hedef 0.382, en uzak hedef 0.618 seviyesidir. Fiyatın bu seviyelere kadar ilerlemesi beklenir.

Gartley formasyonunu doğru tespit etme ve işlem yapma

Gartley formasyonunun özet kuralları:

• Grafikte M veya W şeklinde bir yapı belirlenir.
• X’ten A’ya Fibonacci çekildiğinde, B noktası 0.618 seviyesinde olmalıdır.
• C noktası, AB bacağının 0.382 – 0.886 seviyeleri arasında yer almalıdır.
• D noktası, BC genişlemesinin 1.272 – 1.414 seviyelerinde oluşur.
• D noktasının ayrıca, X’ten A’ya Fibonacci çekildiğinde 0.786 seviyesi veya biraz altında kalması gerekir. Eğer bunu karşılıyorsa, Gartley formasyonu onaylanır ve D noktasında trend yönünde işleme girilir.
• Forex için: Stop loss, D seviyesinin ötesine koyulur.

Gartley Butterfly formasyonu – doğru tanım ve kullanım

Gartley Butterfly (Kelebek) formasyonu, trend dönüş (reversal) sinyali veren bir harmonik yapı olup, fiyat hareketinin en başında değişime işaret eder. Hem yükseliş hem düşüş yönünde oluşabilir:

Bu formasyon, harmonik modeller arasında en çok rastlanılanlardandır. Özellikle sinyal kalitesi ve sıklıkla oluşması nedeniyle popülerdir. Gartley ve Bat formasyonlarına çok benzer; fakat kendine özgü bazı farklılıkları vardır.

Yükseliş formasyonu (bullish) X’ten A’ya doğru keskin bir fiyat artışıyla başlar. Düşüş formasyonunda (bearish) X’ten A’ya keskin bir düşüş gözlemlenir. A noktasında fiyat yön değiştirir ve B noktası genellikle 0.786 Fibonacci düzeltme seviyesinde oluşur:

Ardından C ve D noktalarının oluşacağı aralıkları inceleriz:

• C noktası, AB bacağının 0.382 – 0.886 seviyeleri arasında bulunmalıdır.
• D noktası, C’den itibaren 1.618 – 2.618 genişleme seviyeleri arasına kadar uzanabilir (bearish formasyonda X’in üzerinde, bullish’te X’in altında yer alır). Ayrıca XA bacağında 1.272 seviyelerine denk gelmelidir.

Burada en uzun bacak CD olduğundan, bazen CD içinde daha küçük dalgalar da gözlenir. D noktasını doğrulamak için X’ten A’ya Fibonacci çekin ve D’nin yaklaşık olarak 1.272 seviyesinde olduğunu kontrol edin:

Hedefler:

• En yakın hedef – B noktası
• En uzak hedef – A noktası

Harmonik Gartley Butterfly formasyonunu doğru tespit etme ve işlem yapma

“Gartley Butterfly” formasyonu için genel kurallar:

• XA bacağı, fiyatın keskin düşüş (bearish) veya keskin yükseliş (bullish) dalgasını gösterir.
• B noktası, XA’nın %0.786 seviyesinde oluşmalıdır.
• C noktası, AB’nin 0.382 – 0.886 seviyeleri aralığındadır.
• D noktası, BC genişlemesinin 1.618 – 2.618 seviyeleri arasındadır ve XA’nın 1.272 seviyesini veya altını hedefler. Ayrıca bullish ise D noktası X’in altında, bearish ise X’in üstünde olmalıdır.
• Formasyon ters bir modeldir (reversal). D noktası oluşur oluşmaz XA yönünde işleme girilir.
• Yakın hedef B noktası, uzak hedef A noktasıdır.
• Forex için: Stop loss, D seviyesine konur.

Crab formasyonu – ters harmonik formasyon

“Crab” formasyonu (adını “CD” bacağının uzunluğundan almıştır), Gartley Butterfly’a çok benzer ve yine bir trend dönüş formasyonudur. Hem bullish hem bearish varyasyonları olabilir. Temel fark, Crab’de CD bacağının daha fazla uzamasıdır. Butterfly’da D noktası XA’nın 1.272 seviyesine kadar uzayabilirken, Crab’de bu seviye 1.618’e kadar çıkabilir.

Crab formasyonunu tespit etmek için yine XA dalgasının keskin yükseliş veya düşüşünü arayın. Ardından B noktası, Fibonacci’de 0.382 – 0.618 aralığında olmalıdır.

Sonrasında C ve D noktalarını inceleriz:

• C noktası, AB’nin 0.382 – 0.618 seviyeleri içinde olmalıdır.
• D noktası, BC genişlemesinin 2.24 – 3.618 seviyeleri arasında ve XA’nın 1.618 seviyesinde veya altında oluşmalıdır.

Formasyon onaylandığında D noktasında, önceki trendin tersine (XA yönüne) işlem açılır. Hedef noktaları:

• Yakın hedef – B noktası
• Uzak hedef – A noktası

“Crab” harmonik formasyonunu doğru tespit etme ve işlem yapma

Crab formasyonunu özetlersek:

• XA bacağı, fiyatın keskin düşüş veya yükseliş dalgasını gösterir.
• B noktası, XA’nın 0.382 – 0.618 seviyeleri arasında olmalıdır.
• C noktası, AB’nin 0.382 – 0.886 seviyeleri arasında olmalıdır.
• D noktası, BC’nin 2.24 – 3.618 seviyeleri arasında ve XA’nın 1.618 seviyesini geçmeyecek şekilde oluşmalıdır.
• Hedefler: B noktası (yakın hedef), A noktası (uzak hedef).
• İşlem, CD trendinin tersine (XA yönüne) açılır.
• Forex için: Stop loss, D seviyesine yerleştirilir.

Ayrıca “Deep Sea Crab” adı verilen bir varyasyon da vardır. Bu formasyonda sadece AB düzeltmesi farklıdır, 0.886 seviyesindedir. Diğer tüm kurallar aynıdır:

“Bat” formasyonu – trend devamı için harmonik bir model

Bat formasyonu, Gartley formasyonuna oldukça benzer. O da trend içerisindeki fiyat düzeltmesinde oluşur ve trendin devamına işaret eder. Fark, Gartley’de D noktası XA’nın 0.786 seviyesindeyken, Bat’te bu seviyenin biraz daha derin olup 0.886’ya kadar çıkmasıdır.

“Bat” formasyonu XA bacağı ile başlar ve en uzun hareket XA’dır. B noktası, 0.382 – 0.5 Fibonacci aralığında oluşmalıdır. D noktası ise 0.886 civarında şekillenir:

C noktası, AB bacağının 0.382 – 0.886 seviyelerinde yer almalıdır. D noktası ise BC genişlemesinin 1.618 – 2.16 seviyeleri aralığında oluşur:

Hedefler için A’dan D’ye Fibonacci çekilir. 0.618 en yakın, A noktası ise en uzak hedeftir:

Harmonik “Bat” formasyonunu doğru şekilde nasıl işlemeli

“Bat” formasyonunun kuralları:

• XA hareketi, en uzun ve trendi belirleyen bacak.
• B noktası, XA’nın 0.382 – 0.5 aralığında olmalıdır.
• C noktası, AB’nin 0.382 – 0.886 aralığında oluşur.
• D noktası, BC genişlemesinin 1.618 – 2.618 seviyeleri arasında ve XA’nın 0.886 seviyesini aşmayacak biçimde oluşur.
• Hedefler: AD’ye Fibonacci çekildiğinde 0.618 (yakın hedef) ve A noktası (uzak hedef).
• İşlem, D noktasında XA hareketi yönünde açılır.
• Forex için: Stop loss, A seviyesine koyulur.

“Bat” formasyonunun bir alternatifi olarak CD bacağının daha uzadığı durum da gözlenebilir. Bu alternatifte D noktası, yükseliş formasyonu için X’in daha altında veya düşüş formasyonu için X’in daha üstünde oluşabilir:

“Three Movements” formasyonu – ters harmonik formasyon

“Three Movements” formasyonu, Elliot dalga teorisine dayanır. Diğer formasyonlardan farklı olarak ABCD yapısı içermez; bunun yerine üç ana tepe veya dip (toplam beş bacak) oluşturur.

Yükseliş (bullish) “Three Movements” modeli, aşağı yönlü bir trendde oluşan üç alçalan dipten oluşur. Düşüş (bearish) modeli ise yukarı yönlü trendde oluşan üç yükselen tepeden meydana gelir.

“Three Movements” formasyonunda amaç, art arda gelen üç tepe veya dibi gözlemlemektir. Bunlardan 2. ve 3. tepe/dip genellikle 1.272 – 1.618 Fibonacci seviyeleri aralığında şekillenir. Eğer 2 ve 3 aynı seviyede oluşuyorsa, bu daha ideal bir durumdur:

“Three Movements” bir dönüş (reversal) formasyonudur, bu yüzden mevcut trendin tersine işlem açılır. Hedef hesaplaması şu şekildedir:

• Bullish modelde, formasyonun en yüksek noktasından en düşük noktasına Fibonacci çekilir. Yakın hedef 0.618, uzak hedef 1.0 seviyesidir.
• Bearish modelde ise formasyonun en düşük noktasından en yüksek noktasına Fibonacci çekilir. Yakın hedef 0.618, uzak hedef 1.0 seviyesidir.

“Three movements” formasyonunu doğru şekilde nasıl işlemeli

“Three Movements” formasyonunu özetleyelim:

• Bullish model, aşağı yönlü trendde oluşur – her yeni dip ve tepe bir öncekine göre daha aşağıdadır.
• Bearish model, yukarı yönlü trendde oluşur – her yeni zirve ve düzeltme, öncekine göre daha yukarıdadır.
• 2. ve 3. dip veya tepe, önceki düzeltmenin 1.272 – 1.618 Fibonacci seviyeleri arasında oluşmalıdır.
• Hedef: Formasyonun başlangıcından 3. tepe veya dibe kadar Fibonacci çekilir. Yakın hedef 0.618, uzak hedef 1.0 seviyesidir.
• Mevcut trendin tersine işlem açılır.
• Forex için: Stop loss, üçüncü dip veya tepenin biraz ötesine koyulur.

Shark formasyonu – trend devamı için harmonik model

Shark formasyonu, genişleyen üçgen şeklinde en kolay fark edilebilen trend devam modelidir. Giriş noktası, diğerlerinde olduğu gibi D noktasının oluşmasıyla belirir. Bu formasyonda C noktası A’nın üzerinde, D noktası ise X’in altında (bullish formasyon için) oluşur.

Shark formasyonunda en önemli nokta, D’nin XA bacağındaki 0.886 – 1.13 seviyeleri civarında olmasıdır. Ayrıca C noktası, AB bacağının 1.13 – 1.618 seviyeleri arasında yer alarak A noktasının üstünde oluşur:

C noktasını şu şekilde kontrol edebilirsiniz:

Shark formasyonu tamamlandığında (D noktası oluştuğunda), C’den D’ye Fibonacci çekilerek hedefler belirlenir. En yakın hedef 0.618, en uzak hedef C noktasıdır:

Shark formasyonunu doğru şekilde nasıl işlemeli

Shark formasyonu kuralları:

• Genişleyen üçgen yapısına sahiptir.
• D noktası, XA bacağındaki 0.886 – 1.13 aralığında olmalıdır.
• C noktası, AB bacağının 1.13 – 1.618 seviyeleri arasında (A’nın üzerinde) yer almalıdır.
• Hedef, C’den D’ye Fibonacci çekilerek bulunur. 0.618 (yakın hedef) ve C noktası (uzak hedef) olarak belirlenir.
• D noktası oluştuğunda, XA yönünde işleme girilir.
• Forex için: Stop loss, D seviyesine koyulur.

“Cipher” formasyonu veya harmonik “ters Kelebek” (reverse Butterfly) formasyonu

Cipher formasyonu, sıkça “ters Butterfly” olarak adlandırılır. Aradaki fark, ana fiyat yönünün C noktasında değil, X noktasında değişmesi ve tüm formasyonun aynı trend yönünde devam etmesidir. “Cipher” modeli, mevcut trendde uygun bir giriş fırsatı sunar:

Cipher, genellikle trendin başlarında sıklıkla görülebilir:

Burada XA, yeni başlayan düşüş trendinin en uzun bacağıdır (bearish örnek). O hâlde formasyon tamamlandığında aşağı yönde pozisyon açacağız.

İlk kontrol B noktasıdır; XA’nın 0.382 – 0.618 seviyeleri arasında olmalıdır. C noktası ise AB’nin 1.272 – 1.414 seviyelerindedir (veya biraz daha aşağısında).

D noktası, XA’nın 0.786 seviyesinde oluştuğunda, düşüş yönünde işleme girilir. Bu durumda en yakın hedef A, daha uzak hedef C noktasıdır:

“Cipher” formasyonunu doğru bulma ve işlem yapma

Cipher (ters Butterfly) formasyonunu özetleyelim:

• Genellikle trendin erken safhalarında ortaya çıkar.
• XA, en uzun bacak.
• B noktası, XA’nın 0.382 – 0.618 seviyeleri arasındadır.
• C noktası, AB’nin 1.272 – 1.414 seviyelerinde oluşur.
• D noktası, XA’nın 0.786 seviyesinde şekillenir.
• Hedef: En yakın hedef A noktası, uzak hedef C noktası.
• İşlem, mevcut trend yönünde açılır.
• Forex için: Stop loss, X seviyesine koyulur.

Ticarette harmonik formasyon göstergeleri (indikatörler)

İşi kolaylaştırmak adına, tüm bu Fibonacci hesaplamalarını manuel yapmak zorunlu değildir. Örneğin canlı grafiğe “harmonik çizim aracı” yerleştirilerek gerekli hesaplamaların otomatik yapılmasını sağlayabilirsiniz:

Daha da pratik bir yöntem isteyenler için, MetaTrader4’te kullanılabilecek bir indikatör mevcut. Bu indikatör harmonik formasyonları otomatik olarak tespit eder:

Açıkçası ben bu indikatörü kişisel olarak çok deneme fırsatı bulamadım; ancak yorumlara göre iyi çalıştığı ve giriş noktalarını isabetli belirlediği söyleniyor. Daha doğrusu formasyonun bitişini işaretliyor; hedefleri yine kendiniz belirlemelisiniz.

İndikatörü buradan indirebilirsiniz: Harmonik formasyonlar indikatörü indir

Ticarette harmonik formasyonların dezavantajları

Harmonik formasyonların ne gibi dezavantajları olabilir diye düşünülebilir, ama maalesef bazı dezavantajlar da vardır. Örneğin ne kadar isabetli olsalar da, piyasada yalnızca bu yapıları bekleyen bir yatırımcı, formasyonların olmadığı birçok güçlü trend fırsatını kaçırabilir.

Özellikle uzun ve güçlü trend hareketleri, harmonik model oluşmadığında dikkate alınmayabilir. Ayrıca bu modellerin oluşumu zaman alır. Yatırımcının hem formasyonların kurallarına hâkim olması hem de sabırla beklemesi gerekir.

Bunun yanı sıra, tüm harmonik formasyonların ortak özelliği, mevcut dalganın tersine işlem açmayı amaçlamasıdır. Yani D noktası tamamlandığında fiyattaki potansiyel dönüşten faydalanmaya çalışılır. Burada asıl sorun, yatırımcının dönüş noktalarını zamanında tespit edebilmesidir; aksi takdirde geç kalınabilir. Bu da ciddi bilgi birikimi ve pratik ister.

Her bir formasyonda 5-6 farklı kural, Fibonacci seviyeleri gibi detaylar ezberlenmeli. Hangi noktada formasyonun başladığını, grafikte nasıl oluştuğunu anlamak başta oldukça zor gelebilir. Muhtemelen bu yazıyı ilk okuyuşunuzda “Bu nasıl bir karmaşa!” diye düşünmüşsünüzdür (ben ilk öğrendiğimde öyle hissetmiştim).

“Harmonik formasyonlarla uğraşmaktansa başka stratejilerle devam edeyim” demek de mümkün. Ancak unutmayın, bu formasyonlar yavaş oluştuğundan, D noktasını doğrulamak için yine destek ve direnç seviyeleri veya Mum formasyonları ya da Price Action sinyallerini beklemek gerekebilir. Mum formasyonları dönüş sinyallerini daha hızlı verebildiğinden, D noktasının gerçekten oluştuğuna dair ek bir onay almak faydalı olur.

Yeni başlayanlar için bu kadar bilgiyi tek seferde sindirmek zor olabilir. Ayrıca “bilmek” ile “uygulamak” arasında fark vardır. Bazı yatırımcılar belki bu konuyu hızla kavrayıp harmonik formasyonlardan düzenli kazanç elde edebilir. Ama çoğunluk için ciddi bir öğrenme ve deneyim süreci gerekecektir.

Harmonik formasyonlar ticarette: sonuçlar

Harmonik formasyonlar, fiyatların belli bir simetri eğiliminde hareket ettiğini gösteren güçlü bir kanıt niteliğindedir. Bu yaklaşım, kaotik görünen fiyat hareketlerinde dahi kazanç fırsatları bulmayı sağlayabilir.

Elbette her strateji gibi, harmonik formasyonların da kendine özgü katı kuralları vardır. Eğer formasyonun noktaları doğru Fibonacci değerlerine denk gelmiyorsa, işlemi es geçmek gerekir; yanlış sinyaller kayba yol açabilir.

Harmonik formasyonların avantajları:

• Yüksek isabet oranı (iyi sinyal kalitesi)
• Her zaman diliminde oluşmaları
• Model tamamlandığında fiyatın en azından yakın hedefe gitme ihtimalinin yüksek olması – yatırımcı, nerede çıkış yapacağını önceden planlayabilir.
• Diğer teknik analiz araçlarıyla uyumlu çalışması

Dezavantajları ise:

• Formasyon kuralları çok detaylı ve karmaşık; ciddi bilgi birikimi ister.
• Tecrübesiz yatırımcılar grafikte formasyonu bulmakta zorluk çekebilir.
• Farklı zaman dilimlerinde farklı sinyaller oluşabilir, bu da karışıklık yaratabilir.
• Destek ve direnç seviyeleri ile Price Action mum formasyonları gibi ek yöntemlerle birleşik kullanım gerektirir.
• Forex’te daha yüksek getiri sağlarken, İkili Opsiyonlar’da (İkili Opsiyonlar) formasyonların oluşması uzun sürdüğünden kâr olasılığı biraz daha sınırlı olabilir.