İkili Opsiyonlar’da trend çizgileri: nasıl çizilir ve ne gösterir (2025)

Önceki yazılarda trend çizgilerinden bahsetmiştik, bu makalede grafiklerin teknik analizinde bu aracı ayrıntılı şekilde ele alacak ve tüm güçlü ve zayıf yönlerini belirleyeceğiz. Trend çizgileri genellikle, eğimli destek ve direnç çizgileri şeklindedir ve trend hareketlerinin sınırlarını gösterir.

Trend çizgileri, trendin gücünü belirlemek ve fiyat hareketinin olası sonunu işaret eden bir gösterge olarak kullanmak için gereklidir. Bu araç, ticarette oldukça kârlı şekilde değerlendirilebilir.

Bir trend çizgisi fiyat grafiğinde neyi gösterir?

Trend türüne (yükseliş veya düşüş) bağlı olarak, trend çizgileri fiyatın üzerinde veya altında konumlanır. Hatırlatmak gerekirse, bu araç eğimli arz ve talep seviyeleridir. Yani trend çizgilerinin ana görevi, fiyat hareketini belirli bir aralıktaki “sınırlar” ile kısıtlamaktır.

Eğer trend yükseliş yönündeyse, tüm trend çizgilerini fiyatın altına yerleştirmek daha uygundur - bunlar eğimli destek seviyeleridir:

Neden fiyatın altına? Çünkü trend yükselişteyken trende paralel işlemler aramak, trendin tersine işlemlerden daha avantajlıdır. Bunun için direnç çizgelerine odaklanmaktansa destek çizgelerine dikkat etmek daha mantıklıdır.

Ek trend çizgileri de grafikte oluşturulabilir; bunlar ana çizgiyi tamamlayabilir veya grafiğin lokal bir bölümünü ön plana çıkarabilir. Trend çizgileri, yatay destek ve direnç seviyeleri gibi, kırılma yaşandıktan sonra özelliklerini değiştirir: eğer fiyat çizgiyi kırdıysa, çizgi destek konumundan direnç konumuna geçebilir veya tam tersi.

Düşüş trendinde ise, trend çizgilerini fiyatın üzerine çekmek en iyisidir - bu şekilde fiyatın düşüşünü doğrulayan eğimli direnç seviyeleri belirlenir ve aşağı yönlü giriş noktaları bulunabilir:

Trend çizgisi oluşturma: trend çizgileri nasıl çizilir?

Bir trend çizgisini doğru çizmek için iki nokta kullanılır: düşüş (ayı) trendinde iki tepe, yükseliş (boğa) trendinde ise iki dip. Unutmayın ki yükseliş trendlerinde destek, düşüş trendlerinde ise direnç önceliklidir. Elbette grafikte hem destek hem de direnç trend çizgilerini aynı anda yerleştirebilirsiniz (fiyat kanalını belirlemiş olursunuz), ancak bu şart değildir ve ek çizgi çok güçlü olmayabilir.

Yapılacak işlem adımları şöyledir:

• Mevcut trendi belirleyin – bunun için sadece iki nokta yeterlidir: iki tepe veya iki dip.
• Eğer trend yükselişteyse (iki dip belirlenmişse):
  • Birinci ve ikinci dipin en düşük noktalarından geçen eğimli bir çizgi çizin – bu ana trend çizgisidir (destek).
  • Eğer grafikte belirgin yükseliş hareketleri varsa, onları da ayrı bir trend çizgisiyle vurgulayabilirsiniz.
• Eğer trend düşüşteyse (iki tepe belirlenmişse):
  • İki tepenin maksimum noktalarından geçen eğimli bir çizgi çizin – bu ana trend çizgisidir (direnç).
  • Grafikte belirli bölgelerde istikrarlı hareketler varsa, bunları da ek bir trend çizgisiyle vurgulayabilirsiniz.

Grafikte tüm bunlar şu şekilde görünür. Yükseliş trendi (her yeni dipin önceki dipten daha yüksek olduğu trend) için örnek:

Gördüğünüz gibi, 1. dip 2. dipten daha aşağıdadır - bu açık bir yükseliş trendi işaretidir. Bu iki nokta (her dipin minimum değeri) trend çizgisini oluşturmak için yeterlidir. Bu çizgi bir destek çizgisidir; dolayısıyla fiyat muhtemelen gelecekte bu seviyede tutunmaya devam edecektir ki öyle de oldu:

Ek trend çizgileri, ana trend çizgisinden daha zayıf olmakla birlikte, grafiğin belirli bir bölgesinde çalışabilir. Bu çizgiler de yükseliş trendlerinde fiyatın altında konumlanan eğimli destek seviyeleridir:

Ek trend çizgileri, özellikle ani ve hızlı fiyat hareketleri (fiyat impulsları) sırasında destek seviyesini belirlemeye yardımcı olur.

Düşüş trendinde (ayı trendi) trend çizgileri, ilk iki tepenin yüksek noktalarından (birinci tepe ikinci tepeden daha yüksekse düşüş trendi işaretidir) çizilir:

Yükseliş trendinde olduğu gibi, düşüş trendindeki trend çizgisi de fiyatı uzun süre aşağı doğru “bastırabilir” (direnç seviyesi olduğu için):

Dikkat edin, fiyat trend çizgisini (direnç seviyesini) kırdıktan sonra bu çizgi “polaritesini” değiştirir ve destek çizgisi konumuna gelir:

Ek trend çizgileri de düşüş trendlerinde fiyatın üzerinde çizilmelidir – bu seviyeler direnç görevi görür:

Trend çizgisinin etkinliği: trend çizgisinin gücü

Yatay destek ve direnç seviyelerinde olduğu gibi trend çizgileri de “güçlü” veya “zayıf” olabilir. Bu, fiyatla temas noktalarına ve fiyatın trend çizgisinden geri dönüş sayısına göre anlaşılır. Basitçe söylemek gerekirse, fiyat ne kadar çok kez o çizgiden dönmüşse, trend çizgisi o kadar güçlü kabul edilir.

Elbette, trend çizgisini oluşturduğumuz ilk iki noktayı (dip veya tepe) saymayız; sonraki fiyat temaslarına bakarız. Ayrıca, trend çizgisinin yatay seviye gibi bir arz/talep bölgesi olduğunu unutmayın; bu nedenle fiyat çizgiye tam olarak değmeden önce dönebilir veya sahte bir kırılma yapabilir.

Bu yüzden geri dönüşün gücünü de dikkate almak önemlidir - fiyat, trend çizgisinden ne kadar hızlı ve ne kadar uzaklaştıysa çizgi o kadar güçlüdür. Ayrıca trend çizgisinin, yatay destek ve direnç seviyeleriyle kesiştiği noktalar da gücün önemli bir göstergesi olabilir:

Yatay destek veya direnç ile trend çizgisinin kesiştiği noktalar, trendin yüksek olasılıkla devam edeceğini gösteren güçlü işaretlerdir. Bu noktalar işlem açmak için kullanılabilir.

Trend çizgileri ticarette nasıl doğru kullanılır?

Artık bir trend çizgisinin grafikte nasıl çizileceğini ve gücünün nasıl anlaşılacağını biliyoruz. Peki bu bilgiyi pratikte kâr elde etmek için nasıl kullanabiliriz?

Ek olarak, geçmiş grafik incelemesinde her şey genelde net görünür; ancak gerçek işlemde bazen fiyat trend çizgisine hiç yaklaşmadan önce yön değiştirebilir. Böyle durumlarda ne yapmalı? Sanki fiyat az kaldı trend çizgisine dokunacak, oradan trende uygun (yukarı veya aşağı) işlem açacağız gibi görünür ama gerçekleşmez. Sonunda fiyat geri dönüp trend yönünde ilerlerken, biz beklemekle kalır ve bir şey yapamayız.

Bunun nedenini anlamak için, trend çizgisinin de yatay arz/talep seviyesi gibi tam bir fiyat değeri değil, bir bölge olduğunu hatırlamalıyız. Ayrıca, giriş noktalarını doğrulamak için elinizde başka bir araç da var: destek veya direnç seviyeleri. Eğer bu seviyeler kesişiyorsa, bu kesişim noktasında trend yönünde işlem açmak mantıklıdır:

Peki fiyat ana trend çizgisinden çok uzaktaysa ve henüz ikinci bir tepe (veya dip) olmadığı için ek çizgi de çizemiyorsak ne olacak? Bu gibi durumlarda bize yardımcı olacak iki temel unsur vardır:

• Mevcut bir trend hareketi olması
• Destek ve direnç seviyeleri

Bildiğiniz üzere fiyat dalgalar halinde hareket eder ve sık sık kırdığı seviyeye geri dönüp pekiştikten sonra tekrar trend yönünde ilerler – trend içi geri çekilmeler. Neden bu bilgiyi gelecekteki tepe ve dip noktalarını öngörmek için kullanmayalım ki:

Gördüğünüz gibi, fiyat her zaman trend çizgisine dönmek zorunda değildir – eğer fiyat momentumu güçlüyse, trend çizgisi fiyatın epey uzağında kalabilir. Böyle durumlarda destek ve direnç seviyeleri devreye girer ve muhtemel yeni tepe veya dip noktalarını işaret eder. Bu yöntem, olası ilgi noktalarını önceden belirlemenize ve işlem planlamanıza imkân tanır.

Trend çizgisinin kırılması – trend hareketinin sonu

Yükseliş trendinde destek çizgisi, düşüş trendinde direnç çizgisi kullandığımız için bu çizginin kırılması, genellikle trendin yakında sona ereceğini gösterir. Fiyat, trend çizgisini kırdıktan sonra yön değiştirebilir veya yatay (durağan) bir seyre girebilir.

Trend çizgisi de “polaritesini” değiştirerek, fiyat tekrar çizgiye yaklaşırsa onu aksi yönde itmeye devam edebilir. Trend çizgisinin kırılması, yatay seviyelerde olduğu gibi onaylanır – fiyat bu bölgeyi geçer ve mumlar çizginin dışında oluşmaya başlar. Ayrıca fiyat bazen kırdığı seviyeye geri dönüp pekişme hareketi de yapabilir – bu durumda çizginin kırıldığı kesinleşir ve trend biter:

Bu yaklaşımın dezavantajı, trend çizgisinin ilk iki tepe veya dip üzerinden çekilmesi ve fiyatın bir noktada hareket gücünü değiştirip trend çizgisinden uzaklaşabilme olasılığıdır. Fiyatın dönüp çizgiyi kırması uzun sürebilir. Bu nedenle tepe ve dip noktalarını izlemek bazen trendin sonunu daha hızlı ve doğru belirtir.

Trend çizgileriyle işlem stratejileri

Aslında trend çizgisini klasik bir destek veya direnç seviyesi gibi kullanan stratejiyi uzun uzun anlatmaya gerek yok – fiyat direnç çizgisine yaklaşırsa aşağı yönde, destek çizgisine yaklaşırsa yukarı yönde işlem açmak bu yazıda baştan beri konuştuğumuz şeydir.

Buna, ek trend çizgilerinden alınan dönüş noktalarında işlem açmayı da dahil edebiliriz; mantık yine aynıdır. Trend çizgileriyle yatay seviyelerin kesişme noktalarını kullanmak da gayet basittir – zaten daha önce bahsettiğimiz için tekrar etmeyeceğim.

Daha ilginç olan, trend hareketlerini geri çekilmeleriyle birlikte değerlendirerek fırsat yakalamaktır. Burada trend çizgisi ek bir araç gibi kullanılır. Bu strateji, Price Action’daki “Bayrak” (Flag) formasyonuna dayanır:

• Fiyat trend yönünde bir hareket yaptıktan sonra geri çekilmeyi bekleyin.
• Geri çekilmenin “koridorunu” belirleyin.
• Koridor trend yönünde kırıldığında işlem açmak mantıklıdır.

Pratikte (yükseliş trendi için) şu şekilde görünür:

Geri çekilmeden önce, trend yönünde mutlaka bir fiyat hareketi (bayrak direği) olmalıdır. Geri çekilme kanalı yukarı yönde kırıldığında, yükseliş yönünde işlem açabilirsiniz. Genelde 2-3 mumluk bir zaman dilimi kâr için yeterlidir. Bu strateji son derece basit ve oldukça güvenilirdir; videolarımda defalarca kanıtladım.

Düşüş trendinde durum tam tersidir – önce ana trende (aşağı) uygun bir bayrak direği oluşur, ardından bir geri çekilme beklenir ve bu geri çekilme “kanalı” alt sınırı kırıldığında aşağı yönde işlem açılır (yine 2-3 mumluk süre için):

Kanala kendisini çizmek şart değildir:

• Yükselişte sadece üst sınır ilgilendirir.
• Düşüşte sadece alt sınır ilgilendirir.

Bir kez daha hatırlatalım: “Bayrak” oluşmadan önce mutlaka trend yönünde bir fiyat hareketi olmalıdır!!! Yani yeni tepe ve diplerin güncellenmesi gerekir. Bu kuralı ihmal ederseniz, trendin sonunda veya yatay piyasada işlem açma hatasına düşüp kayıplarla karşılaşabilirsiniz.

Trend çizgileri – grafikte kullanmalı mısınız yoksa kullanmamalı mı?

Daha önce de farklı görüşlere sahip yatırımcılardan bahsetmiştim:

• Kimi teknik analiz göstergelerinin gücüne inanmaz.
• Kimi destek ve direnç seviyelerinin faydasını görmez.
• Kimi ise ekonomik haberlerden başka hiçbir analiz yöntemini önemsemez.

Bu konuda da durum aynı. Bana kalırsa trend çizgileri kesinlikle göz ardı edilmemeli. Bazı durumlarda son derece faydalı olup, sinyalleri filtrelemeye yardımcı olurlar. Ancak bunlar sadece ek bir araçtır. Bu benim kişisel görüşüm.

Ben yatay destek ve direnç seviyelerini tercih ediyorum – fiyatla daha doğrudan ilişkili olduklarından ve bana göre güvenilirlikleri daha yüksek. Belki yanılıyorumdur, belki değil. Her halükârda bir yatırımcı, işlem yaptığı araçların çalışma mantığını çok iyi anlamalı ve onlara güvenebilmelidir – başarının anahtarı da budur.

Sonuç olarak, trend çizgilerini kullanıp kullanmamak tamamen size bağlı. Tıpkı başka grafik analiz yöntemleri gibi – isterseniz çekirdek falına bakarak bile tahmin yapabilirsiniz, yeter ki size kâr getirsin. Ticarette biraz bencil olmanız ve kendi kazancınızı düşünmeniz gerekir; herkes gibi işlem yapmak zorunda değilsiniz.